Cataract operatie complicaties

Een complicatie bij de cataractoperatie: wat zijn de oplossingen?

Cataractoperaties zijn de meest uitgevoerde operaties in België. De techniek om cataract te opereren staat ook zeer goed op punt. Ze gebeurt snel, normaal gezien pijnloos en heeft een zeer laag risico op complicaties. Maar zelfs de beste cataract chirurg kan tijdens de operatie soms op  problemen stuiten. We bekijken de meest frequente oorzaken waarom de ingreep niet het gewenste resultaat heeft. Of, zoals de meeste patiënten het benoemen: waarom ‘de cataract operatie mislukt is’.

beste cataract chirurg

Dr Steven Renier van de Oogkliniek in Brugge is gespecialiseerd in cataract & ooglaserchirurgie.

Er is nog een bril nodig voor veraf

Een complicatie is dit zeker niet, maar het is wel soms een bron van frustratie bij sommige patiënten. Bij een cataract operatie gaan we ons uiterste best doen om de sterkte van de nieuwe lens zo te berekenen dat er geen bril meer nodig is voor veraf. We proberen zowel de ‘gewone’ sferische sterkte alsook de cylinder (‘astigmatisme’) er volledig uit te krijgen zodat de correctie nadien op 0 staat. Dan zou het zicht veraf zeer goed moeten zijn zonder bril. Maar zowel bij het opmeten als bij het berekenen van het inplantlensje zitten kleine onnauwkeurigheden. Daardoor zal ongeveer 15 a 20% toch nog voor veraf een lichte bril nodig hebben. Als dat te storend zou is kunnen we kiezen om de ogen te laseren zodat de sterkte op 0 komt.  Of we kunnen voor de kunstlens nog een extra dun kunstlensje plaatsen (sulcuslens) die de sterkte corrigeert.

Er is zwelling van het hoornvlies

cataract operatie mislukt corneaal oedeem hoornvlies

Het achterste laagje van het hoornvlies bestaat uit cellen die het vocht uit het hoornvlies pompen. Daardoor blijft het hoornvlies mooi helder. Tijdens de cataractingreep komt er energie vrij die die cellen kan beschadigen, waardoor ze – meestal tijdelijk – last hebben om dit hoornvlies helder te pompen. Daarom zien we soms bij harde cataracten dat het hoornvlies een paar dagen troebel is en daarna opklaart. In uitzonderlijke omstandigheden kan deze zwelling permanent zijn (cornea-oedeem) en dan is er een transplantatie nodig van dit laagje hoornvlies. Dit kan wanneer het hoornvlies al op voorhand zeer zwak was (Fuch’s dystrofie), bij een zeer harde, gevorderde cataract of bij een zeer moeizaam verlopen ingreep.

Een kapselscheur

We verwijderen tijdens een cataract operatie de oude lens uit het lenszakje en plaatsen daar een nieuwe, heldere lens in. Maar in < 0.5% van de ingrepen kan er een scheurtje ontstaan in dit lenszakje. Door dit scheurtje komt dan vitreum (een gel aan de binnenkant van het hoog) naar voor waardoor de ingreep complexer en risicovoller wordt. Ofwel wordt dan door de cataract chirurg een ander type lens geplaatst ofwel wordt de patiënt doorverwezen naar een ‘vitreoretinaal chirurg’ die met andere apparatuur dit probleem makkelijker kan benaderen.

Er is zwelling van het netvlies

cataract operatie mislukt corneaal oedeem hoornvlies

In 2% van de gevallen zien we enkele weken na de ingreep een zwelling van het netvlies (maculair oedeem). Dit komt meest voor bij mensen met diabetes. Dit kan ook voorkomen bij een verder perfect normaal verlopen cataract ingreep. We geven hiervoor druppels (indocollyre of dicloabak). Als dit onvoldoende helpt schrijven we een vochtafdrijver voor (diamox) of injecteren we cortisone.

Verhoogde oogdruk

We zien bij een 10% van de patiënten na een cataract operatie een tijdelijke stijging van de oogdruk. Meestal duurt dit maar een paar dagen en dit gaat snel weg. Die periode overbruggen we dan met druppels, een vochtafdrijver (diamox) of door wat druk uit het oog af te laten. Dit is dus normaal gezien gewoon een tijdelijk probleem. Extreem zelden geeft dit een permanente schade aan het zicht (glaucoom).  Zo’n drukstijging zien we ook meestal bij mensen die al aanleg hebben voor glaucoom.

Een infectie of toxische reactie

Dit is extreem zeldzaam: minder dan 1 op 3.000. We zien dan na een paar dagen een forse ontstekingsreactie in het oog. De patiënt merkt dan dat het zicht op een paar uur achteruit gaat, al dan niet met een pijnlijk gevoel. We gaan dan antibiotica inspuiten of bij een toxische reactie intens druppelen met cortisone.

Onvoldoende verbetering door andere aandoeningen

Vaak verloopt de cataract operatie zelf perfect maar is het resultaat nadien toch onvoldoende. Dit is dan omdat er andere aandoeningen aanwezig zijn die het zicht belemmeren. Dat kan een aandoening zijn van het netvlies (maculadegeneratie, pucker), glaucoom of een oud doorgemaakt CVA met gezichtsvelduitval.

We doen op voorhand altijd een uitgebreide screening onder andere met een scan om zo’n problemen uit te sluiten of om tenminste hierover op voorhand te communiceren. Dan zijn de verwachtingen ook correct.  Dat vermijdt het gevoel nadien dat de cataract operatie “mislukt” is.