Wat is juist een lui oog (amblyopie)?

Het deel van de hersenen dat de beeldverwerking doet kan zich ontwikkelen tot de leeftijd van ongeveer 7 jaar. Nadien kan dit deel zich niet meer verbeteren.

Wanneer een kind tot de leeftijd van 7 jaar een wazig zicht had op één oog (bijvoorbeeld omdat dat ene oog eigenlijk een sterkere bril nodig had) dan blijft dit hersendeel te weinig ontwikkeld en zal die niet meer een 10/10 halen.

Zelfs niet als je toch de perfecte bril ervoor zet. Een lui oog verwijst dus eigenlijk naar een vaker voorkomend probleem in de hersenen: het hersendeel van het luie oog heeft vroeger nooit echt goed ‘leren zien’.

Wanneer iemand op jonge leeftijd scheelziet, zal hij of zij niet vaak dubbelzien (twee van alles zien). Het tweede beeld wordt door de hersenen onderdrukt. Als de hersenen gedurende lange tijd één beeld van hetzelfde oog onderdrukken, zal het zicht slechter worden. Als kind kan je dit oplossen door het goede oog af te plakken en zo het luie oog meer te trainen.

Daarom is het juist zo belangrijk dat we een lui oog (amblyopie) zo vroeg mogelijk ontdekken en behandelen.

De belangrijkste oorzaak van een lui oog

De meest voorkomende oorzaak hiervan is dat je je ogen niet gelijktijdig kunt laten bewegen. Dit heet strabisme of scheelzien. Hierbij staan de ogen niet op hetzelfde punt gericht. In je vroege kinderjaren, krijgen je hersenen verschillende beelden van elk oog. Hierbij gaat men het beeld van één oog negeren.

Als gevolg daarvan wordt er één van de ogen lui en raakt het overeenkomstige hersengebied onderontwikkeld. Tot de leeftijd van 12 jaar kan men door een lui oog te behandelen gemakkelijker het nodige hersengebied activeren om een goede beslissing te nemen dan na de leeftijd van 12 jaar. Tot deze leeftijd is het de populairste oplossing om het afplakken van het goede oog.

Een andere vaak voorkomende oorzaak van een lui oog is wanneer de brekingsafwijking (bijziendheid/verziendheid of astigmatisme) van een persoon groter is aan één oog. Dit leidt ertoe dat één oog prioriteit krijgt, waardoor informatie van het andere oog (het zwakkere oog) wordt genegeerd.

Alles wat een dergelijk verstoord evenwicht veroorzaakt, kan ook amblyopie veroorzaken. Daaronder vallen jeugdstaar, juveniele cataract, troebele lens (posterieure subcapsulaire cataract), verschillen in vorm of grootte (anisometropie) en andere anatomische of structurele afwijkingen.

Wat voor invloed heeft een lui oog op mijn gezichtsvermogen?

Het meest voorkomende teken van een lui oog is dat het lijkt af te dwalen van waar je naar kijkt. Het luie oog kan mogelijks ook ernstige gezichtsproblemen veroorzaken:

  • Het luie oog leidt tot een minder scherp beeld indien het niet gecorrigeerd en niet gebruikt wordt.
  • Aanzienlijk verlies van binoculair zicht waardoor ogen moeite hebben om te zien hoe ver weg een voorwerp is.
  • Als de gezichtsproblemen eerst aan slechts één van de ogen optreden, is de kans groter dat het sterkste van de twee ogen wordt aangetast.

 

Is er wat te doen aan een lui oog (volwassen)?

Er zijn studies geweest met computerspellen zoals Amblyotech waarbij ze volwassenen hun luie oog genoeg lieten ‘trainen’. Dat was op basis van een soort tetris spel waarbij je het zicht van beide ogen moet gebruiken om te scoren. De bedoeling hiermee is dat je de hersenen verplicht van te letten op beide beelden tegelijk.

lui oog behandelen volwassene

Het resultaat van de studies was echter teleurstellend; uit de onderzoeken blijkt dat er wel een lichte verbetering was in de groep die dit spel had gespeeld, maar dit verschil was niet significant . Amblyotech is nu overgekocht door farmagigant Novartis die verdere (hopelijk betere) producten zal ontwikkelen.

Wat te doen aan een lui oog (volwassenen)?

Kan je als volwassene het goede oog afplakken?

Kan je een lui oog trainen door het andere oog af te plakken bij volwassenen? Er zijn ook studies waarbij volwassenen full time het goede oog afdekten (afplakken of patching therapie) zoals dat ook gebeurt bij kinderen.

Hiermee probeer je dus het hersendeel van het lui oog toch maximaal te trainen. Bij kinderen werkt zoiets zeer goed (als je er op tijd bij bent), bij volwassenen was er soms wel een heel beperkte winst, maar meestal had het geen effect meer.

Op internet staat redelijk wat websites die beweren dat ze een doeltreffende behandeling hebben voor een lui oog. Jammer genoeg is hier op heden dus niet veel van bewezen en is het dus een zuiver commercieel verhaal.

Kan een lui oog recht gezet worden?

Wanneer het luie oog scheel ziet (strabisme) kan dit in de meeste gevallen recht gezet worden. Dit zal dan vooral esthetisch veel beter zijn. Door het minder goede oog recht te zetten zal het beperkt zicht er niet op verbeteren.

Kan je een lui oog laseren?

Ogen laseren bij een lui oog kan in principe wel. Je kan de sterkte van het brillenglas wegwerken zodat de sterkte op nul staat.

Maar dan nog zal het luie oog maar zijn maximale zicht halen van wat hij met het brillenglas zag. Uiteindelijk werk je dus de bril wel weg, maar zal het nooit scherper kunnen zien dat het zicht indertijd met de bril.

Autorijden met een lui oog

Als er een lui oog ontstaat, kan jouw zicht in één van je ogen verminderd zijn. Dit kan je rijvaardigheid beïnvloeden als de aandoening niet wordt gecorrigeerd.

Je moet voldoen aan de eisen voor gezichtsscherpte om te mogen rijden. Daarvoor moet je gezichtsvermogen in beide ogen ten minste 50% bedragen.

Horizontaal moet je gezichtsscherpte ten minste 120 graden zijn en verticaal 40 graden. Voldoet je gezichtsvermogen niet aan deze eisen, dan is het het best om niet met de auto te rijden.