Je hebt een brilvoorschrift gekregen van de oogarts. Maar wat staat daar juist op? Wat houdt het in? We bekijken eens alle parameters die hierop ingevuld worden.  Indien je een contactlensvoorschrift wil nakijken, lees je best onze volgende pagina.

Het bovenste deel: de gegevens van de patient

brilvoorschrift 1

Hier dien je een klever te plakken voor de mutualiteit zodat je deze bij hen kan indienen. De meeste mutualiteiten geven je recht op een terugbetaling van 50 euro per jaar voor een bril, ook zonder een brilvoorschrift. Je kan voor deze terugbetaling je ogen dus bij de opticien laten opmeten en je bril bestellen, een factuur is voldoende voor deze terugbetaling. Er zijn hierop wel uitzonderingen: indien je jonger bent dan 18 of als je sterkte hoger is dan -8.25 heb je door een voorschrift meer recht op terugbetaling.

De sterktes:

btilvoorschrift sterkte

Dit zijn de metingen die zijn gebeurd bij de oogarts. Je ziet links de kolom voor het rechter oog (R) en rechts het linker oog (L).

SFR staat voor de sferische correctie

Dit is meestal negatief (bijziendheid). Bijziend (ofwel myopie) wil zeggen dat je scherp ziet zonder bril voor dichtbij, maar een bril nodig hebt voor veraf. Als dit een positief getal is noemen we dit hypermetropie. Bij een hypermetrope correctie gaan je ogen voor veraf moeite hebben om te focussen: er is een spier in het oog dat echt actief moet gaan scherp stellen (accomoderen) om het beeld scherp te krijgen.  Hypermetrope correcties komen meestal voor bij jonge kinderen of bij mensen boven de 45, daarbij verliest hun focusspier aan kracht en moeten ze dit gaan compenseren met een bril.

CYL en AS betekenen cylinder met een as

Een cylinder is een anders soort correctie dan de ‘standaard’ sferische correctie. Bij een sferische correctie kan je het simpel vergelijken: het oog is perfect rond (een voetbal) maar de kromming is te steil (bijziendheid, myopie) of te vlak (verziendheid of hypermetropie). Bij een cylinder is het oog niet perfect rond, maar langs 1 as meer afgeplat. Je kan het oog dan beter vergelijken met een rugbybal dan een voetbal. Die as heeft dan ook een richting (van 0 tot 180°), dat is de as die erbij genoteerd staat.  Soms noteert de oogarts dit op de gradenboog die geprint staat op het voorschrift, maar wanneer dit een digitaal voorschrift is, is er geen twijfel over de juiste as en wordt dit ook niet gemarkeerd.

PRISMA en BASIS

Dit gaan we maar zeer zelden invullen. Een prisma is nodig wanneer beide ogen niet perfect rechtdoor kijken, maar lichtjes scheelzien. Meestal gaan de hersenen dit perfect kunnen corrigeren, maar wanneer de hoek van scheelzien te groot is kunnen we dit soms oplossen door een prisma in de bril te steken. Die prisma verplaatst het beeld lichtjes zodat de hoek van scheelzien gecompenseerd wordt. Veel prisma kan je niet in de bril steken omdat dit de brilglazen aan de zijkant te dik zal maken. Wanneer de hoek van scheelzien dus te groot is gaan we geen prisma steken maar de oogspieren opereren zodat we ze rechter zetten

TUSSEN

Dit is de sterkte die nodig is in een bril voor de tussenafstand. Dit is de afstand tussen volledig veraf en dichtbij, dat komt in de praktijk neer op computerscherm afstand. Normaal gezien gaan we dit niet invullen omdat de opticien alleen de waarden nodig heeft voor ver en dicht om dit te berekenen

NABIJ en ADD

Deze velden geven de leessterkte. De leessterkte berekenen doen we door de sterkte op te meten voor veraf (hier een -1) en hier de ADD (additie) bij op te tellen zodat je ongeveer op 0 uitkomt.  De additie die we gaan toepassen zal meestal gewoon in functie van de leeftijd zijn, iemand van 45 jaar met lichte leesklachten krijgt een +1.5 additie, iemand van 50 een +2 en iemand van 53 of ouder een +2.5. Hier zit vrij weinig variatie in.

Het type glas:

brilvoorschrift parameters

opmerkingen en vertex:

Dit is het vak waar de oogarts eventuele opmerkingen noteren. Meestal wordt dit gewoon leeg gelaten. Vertex is ook een standaard waarde van 12mm. Dat is de afstand tussen het oog en waar het brilglas ongeveer moet staan. Dat maakt bij gewone correcties niet echt uit, maar bij hogere correcties kan een brilglas dat te dicht of te ver staat de sterkte zeker beïnvloeden

CORRECTIEMIDDEL:

unifocaal

Dit is een bril met 1 focusafstand. Dat kan een bril zijn gewoon voor veraf, een leesbril of een computerbril. Bij jonge mensen zal een bril voor unifocaal veraf perfect voor alle afstanden kunnen dienen, bij oudere mensen zal zo’n bril echt maar voor 1 afstand goed zijn.

multifocaal

Deze brillen hebben verschillende focusafstanden in 1 glas gemonteerd

bifocaal

Dit is een glas die twee afstanden heeft: veraf en dichtbij. Je kan dit glas herkennen doordat er een klein ruitje zit onderaan: de leessterkte. Vroeger werd dit vaker voorgeschreven, nu is dit zeldzaam. We gaan dit eventueel nog eens voorschrijven bij mensen die een klassieke multifocale progressieve bril niet verdraagt omwille van de vervormingen die zo’n bril geeft aan de zijkant.

progressief

Dit is het glas dat nu meestal wordt voorgeschreven bij mensen die een correctie nodig hebben voor veraf en dichtbij. Synoniemen zijn een ‘varilux’ glas of overvloeibril. Het bovenste deel is voor veraf, het onderste gedeelte ziet scherp voor dichtbij. Het glas vloeit dan ook langzaam over van veraf naar dichtbij en tussin zit het leesgedeelte. Je moet dus maken dat je door het juiste deel kijkt om scherp te zijn. Aan de zijkant van het glas zijn er wat vervormingen van je beeld. Als je opzij dus iets scherp wil zien is het dus beter dat je je hoofd draait dan dat je door de zijkant van het glas kijkt. Ook een typisch nadeel van zo’n glas is dat je trappen wazig zal zien. Trappen zijn onderaan in het zicht en in een progressieve bril zit zoiets in het leesgedeelte. Ook zoiets went bij de meeste mensen.

trifocaal

Dit is een zeer zeldzaam type glas. Hiebij is er een gedeelte voor veraf, voor tussenafstand en voor dichtbij. Er zit telkens een streepje tussen deze verschillende zones.

VASTE TINT

In dit vak kan de oogarts aanduiden of de glazen donker moeten zijn (zonnebril) of als er een ‘medische filter’ moet toegepast worden. Medische filters zijn een zeer specifiek kleur die helpen bij bepaalde ziektes van het oog. Zo kan bij maculadegeneratie een gele filter helpen of bij diabetes een meer oranje glas.  In zeldzame gevallen (zoals bvb bij retinitis pigmentosa) kan zo’n medische filter terugbetaald zijn.

FOTOCHROMATISCH

Een fotochromatische filter in een glas geeft een verkleuring wanneer er meer licht is. Dat kan soms werken zoals een lichte zonnebril: wanneer er weinig licht is zal het glas helder zijn en laat het veel licht door. Wanneer er veel licht is zal het glas donkerder kleuren en als een lichte zonnebril werken.